NIEZWYKŁA WIZYTA W TURCJI – STAMBUŁ – HAGIA SOFIA I BŁĘKITNY MECZET
🕌Oj ciężki był ten pierwszy dzień w Stambule. Za mało snu! Lotnisko jest chyba z 50 km od centrum… i ciągle zapominamy o dobrodziejstwach Unii Europejskiej i braku granic. Niestety poza Unią formalności graniczne ciągle obowiązują i co najgorsze – trwają! W hotelu byliśmy o drugiej w nocy, a zanim się położyliśmy spać…
🏰Dość narzekania, bo Stambuł przywitał nas piękną, słoneczną i atrakcyjną temperaturowo pogodą (jest 27 stopni, a jeszcze tydzień temu było prawie 40).
🏛Słuchajcie – w końcu jesteśmy w Stambule. Tyle razy planowałem te odwiedziny i w końcu się udało. Przechadzamy się, chłoniemy nowe. Ostatnio lubię poznawać inne kultury. Nie są wcale tak bardzo różne od naszej. Ludzie zabiegani. Wzdłuż głównej ulicy centralnej dzielnicy Fatih – mnóstwo błyszczących witryn. Towary na wystawach troszkę różne od tych u nas, ale są części wspólne. Jeżdżą tramwaje, samochody. Fascynują mnie kolorowe stroje, zwłaszcza kobiece. Nie przerażają mnie zakryte włosy, czy twarz – wiem, że nie zawsze to dobre, ale teraz jestem tu i nie krytykuję… Obserwuję…
🕌Nie ma najmniejszych wątpliwości od czego zaczniemy zwiedzanie. Hagia Sofia – obiekt do którego ciągną miliony z całego świata, a zaraz obok Błękitny Meczet.
🏰Hagia Sofia zbudowana jako świątynia chrześcijańska, przekształcona w meczet przez Sulejmana Wspaniałego. Od VI w przez 1000 lat była największym budynkiem na świecie. Co ją zdetronizowało? Wielka Katedra w Sewilli, ukończona w 1520 r. Byłem i tam – opowiem o tym kiedy indziej…
🏛Niedaleko (raptem może 300m) jest jeszcze jeden ogromny Meczet zwany Błękitnym. Sam nie wiem który z nich jest większy. Ten powstał w XVII w. na zlecenie młodziutkiego sułtana Ahmeda (raptem miał 19 lat). Miał być wspanialszy i piękniejszy niż Hagia Sofia i chyba jest. Skąd my to znamy, kościół koło kościoła budowano w Europie przez całe średniowiecze. Niby Bogu zbudowany, ale tak naprawdę ku chwale i pamięci pomysłodawcy i twórcy… Ile takich historii zdarzyło się przez wieki, a ile się zdarza teraz. Może dzisiaj nie buduje się kościołów, ale wyścig o najwyższy budynek świata wciąż trwa… Na razie prowadzi Burj Khalifa w Dubaju.
🕌Kilka słów o panujących tu zwyczajach. Po meczecie chodzimy boso. Całe wnętrze wyłożone jest miękkimi dywanami. Przed główne miejsce w meczecie (u nas byłby ołtarz, ale tu nie ma żadnych boskich wizerunków, czy symboli, bo muzułmanizm ich zakazuje) wpuszczani są tylko mężczyźni. Kobiety muszą zaczekać kilka metrów dalej za barierką. Nie ma tu kapłana. Muezin śpiewa gdzieś w kącie, albo z minaretu. Dźwięk rozchodzi się po świątyni z głośników. Nie ma jednego sposobu na modlitwę. Jedni siedzą całymi rodzinami, nawet rozmawiają – czasem bardziej to przypomina piknik niż wizytę w świątyni. Gdyby nie stroje – można by pomyśleć, że ci piknikujący, to tylko turyści frywolnie się zachowujący w miejscu kultu. Jednak wyraźnie widać, że to jednak Muzułmanie. Inni biją pokłony na kolanach. Im bliżej tego głównego punktu (jest usytuowany w kierunku Mekki), tym więcej bijących pokłony w rytm dźwięków pieśni. Pokłony składają również kobiety, ale w swojej strefie, za barierką lub po bokach świątyni.
🏰Kobieta obowiązkowo musi zasłonić włosy. Zdarzają się jednak panie zakwefione, że tylko oczy widać. Natura kobieca daje znać o sobie w kolorach i innych zdobieniach. Kolor czarny występuje bardzo rzadko. Poza meczetem panuje całkowita dowolność. Nie ma sztywnych reguł ubioru. Nawet zakryty włosy, możliwe że ze względu na upał, nieczęsto są zakrywane.
🏰I jeszcze jedna obserwacja. Jak byłem w Jordanii, nie widziałem przechadzających się mieszanych par. Kobiety z dziećmi spędzały czas osobno, mężczyźni osobno. Tutaj w Turcji wielokrotnie można zauważyć idącą za rękę muzułmankę zakwefioną „po uszy” z brodatym, opalonym facetem. Okazywania większych czułości nie widać (wcale i to nie tylko u tych konserwatywnych), ale spacer za rękę jak najbardziej dozwolony.
🍵A poza tym? Herbata (najpyszniejsza na świecie), kawa (wolę jednak z ekspresu niż turecką), baklawa i mnóstwo innych słodkości (z tego słynie cały Wschód). I tyle z tego kompletnie zmęczonego, pierwszego dnia…
Pozdrowienia! Wojt Cz🍀